[Review Sách] “Eq -Trí Thông Minh Xúc Cảm Trong Công Việc”: Nghệ Thuật Làm Chủ Cảm Xúc! Reviews

Làm thế nào để hạn chế những cảm xúc tiêu cực, khơi dậy những cảm xúc tích cực ở bản thân mình cũng như ở mọi người xung quanh? Làm thế nào để tránh khỏi những tình huống khó xử và thậm chí, xoay chuyển tình thế để chúng trở nên có lợi? Làm thế nào để tạo ra tầm ảnh hưởng, làm thế nào để xây đắp các mối quan hệ chân thành, lành mạnh, sâu sắc?... Cảm xúc có ý nghĩa vô giá trong cuộc sống mỗi người, và thông qua việc giải đáp câu hỏi trên, cuốn sách EQ – Trí thông minh xúc cảm trong công việc sẽ giúp bạn biến cảm xúc thành trợ thủ đắc lực, thành con người tốt hơn, hạnh phúc hơn và thành công hơn.

Tâm lý của mỗi cá nhân, và chất lượng các cuộc giao tiếp giữa người với người đang bị tổn thương trong xã hội hiện đại nhiều áp lực. Trong bối cảnh này, chỉ số EQ – hay chỉ số trí tuệ cảm xúc trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Biết cách làm chủ cảm xúc của mình, xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp và nuôi dưỡng nội tâm mạnh mẽ.

EQ là gì? (Trí tuệ cảm xúc là gì?) và có thể đo lường được không?

Chắc hẳn trong chúng ta đều biết đến IQ là trí thông minh còn EQ là chỉ số về trí tuệ cảm xúc. Nhưng chẳng ai biết được khái niệm rõ ràng trong khoa học định nghĩa nó như thế nào. Khi khoa học ngày càng phát triển, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu nhiều hơn về chỉ số cảm xúc này. Theo hai nhà khoa học Mayer và Salovey thì trí tuệ cảm xúc là khả năng kiểm soát cảm giác và cảm xúc của bản thân cũng như người khác, phân biệt được các loại cảm xúc và sử dụng chúng để điều chỉnh suy nghĩ và hành động của mình.

Như vậy theo định nghĩa đó thì trí tuệ cảm xúc là khả năng khiến cảm xúc trợ giúp thay vì chống lại bạn. Trí tuệ cảm xúc sẽ nhấn mạnh đến việc áo dụng vào thực tiễn chứ không đơn thuần là kiến thức về cảm xúc. Cụ thể trong cuộc sống, khi bạn trong cuộc nói chuyện, bạn không thấy hài lòng nhưng phải giữ thái độ ôn hòa nhưng đột nhiên bạn tranh luận hết sức căng thẳng. Ngay khi nhận ra tình cảnh trở nên xấu đi, bạn liền cố gắng kiểm soát cảm xúc của mình. Thậm chí bạn tự ngăn bản thân đừng nói và làm những điều gây hối tiếc. Đó là khi trí tuệ cảm xúc của bạn lên tiếng.

Còn về câu hỏi trí tuệ cảm xúc có đo lường được hay không thì có nhiều đánh giá cho rằng có thể đo lường được. Nhưng các bài kiểm tra đều có những giới hạn. Chúng có thể cho bạn biết mình hiểu cảm xúc và tác động của cảm xúc lên hành vi như thế nào nhưng lại không thể đánh giá khả năng bạn áp dụng những kiến thức đó vào tình huống thực tế sẽ ra sao. Như vậy, thay vì cân đông trí tuệ cảm xúc thì ta nên tập trung vào nuôi dưỡng nó phát triển và phát huy trong những hoàn cảnh cụ thể.

Điều quan trọng chúng ta phải biết là giống như những người thông minh theo kiểu “truyền thống” có những tính chất khác nhau, thì những người có mức Trí tuệ xúc cảm cao cũng như vậy. Tính cách thẳng thắn hay thực tế, người hướng ngoại hay hướng nội, có khả năng thấu cảm tự nhiên hay không – mọi yếu tố này đều không quyết định EQ của bạn.

Bốn khả năng của trí tuệ xúc cảm

Theo Justin Bariso thì trí tuệ xúc cảm được chia ra làm bốn loại khả năng tổng quát.

1.     Tự nhận thức: là khả năng phân biệt, thấu hiểu được cảm xúc và tác động của chúng đến bản thân. Bạn có thể nhận ra được cách cảm xúc tác động đến suy nghĩ và hành động. Tự nhận thức bao gồm khả năng nhận biết các khuynh hướng cảm xúc, điểm mạnh và điểm yếu bản thân.

2.     Tự kiểm soát: là khả naneg quản lý cảm xúc giúp bạn hoàn thành công việc, tiếp cận mục tiêu và mang lại lợi ích. Nó bao gồm cả khả năng tự làm chủ những phản ứng cảm xúc của bản thân.

3.     Nhận thức xã hội: là khả năng tiếp nhận chính xác những cảm xúc của người khác và nhân ra cách chúng tác động đến hành động.

4.     Quản lý mối quan hệ xã hội: Là khả năng tận dụng tối đa các mối quan hệ với mọi người.

Sáu phương pháp lạ mà quen giúp phát triển trí tuệ xúc cảm

Để nâng cao, phát triển trí tuệ xúc cảm của mình thì các nhà nghiên cứu đã chỉ ra một số hoạt động giải trí có thể giúp phát triển khả năng thấu hiể và quản lý cảm xúc. Và sau đây là 6 phương pháp là mà quen để giúp các bạn rèn luyện chỉ số EQ của chính mình.

1.     Xem phim

Nếu là người đam mê phim ảnh thì chắc chắn những phản ứng của bạn khi xem phim sẽ là những cảm xúc của bạn và những cảm xúc đó có thể truyền cảm hứng cho bạn. Và từ việc đồng cảm với số phận bi thương đến cảm giác lạc quan, tích cực vì câu chuyện đã truyền động lực cho chính mình.

Lần tới khi xem phim, bạn hãy dành ít phút để cân nhắc cảm xúc của mình qua từng phân cảnh. Hãy tự hỏi rằng: “Bộ phim đã ảnh hưởng đến tôi thế nào và vì sao?”. Điều đó sẽ giúp bạn hiểu được phản ứng cảm xúc của mình tốt hơn.

2.     Nghe nhạc

Âm nhạc có tác động khổng lồ đến cảm xúc của chúng ta. Vào lần nghe nhạc tiếp theo, bạn hãy chú ý đến cảm xúc mà mỗi bài hát truyền tải và cố gắng xác định vì sao chúng lại ảnh hưởng đến bạn.

3.     Đọc sách

Có những nghiên cứu đặc biệt là những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng đọc tiểu thuyết có tác động đặc biệt đến khả năng tư duy. Cụ thể khi bạn cuốn theo mạch truyện, nhập tâm vào nó thì bạn sẽ biết đặt mình vào hoàn cảnh của nhân vật để thấu hiểu suy nghĩ, hành động, cảm xúc và động lực của họ. Điều này có vai trò hết sức to lớn giúp bạn phát triển được khả năng đồng cảm để sự dụng trong những hoàn cảnh của cuộc sống thường ngày.

4.     Tập luyện thể thao

Các nhà khoa học cho rằng, trí tuệ xúc cảm có mối tương quan với phản ứng sinh lý tích cực trước áp lực, ứng dụng tâm lý học phù hợp và thái độ vui vẻ với những hoạt động thể chất.

Và thêm vào đó, nếu mỗi cá nhân phải khổ luyện và chịu áp lực thi đấu đều có khả năng thấu hiểu và điều tiết cảm xúc của mình cũng như của người khác.

5.     Viết

Việc các bạn giải tỏa những nỗi buồn, những khó khăn hay những căng thẳng trong cuộc sống của các bạn lên những con chữ sẽ giúp bạn giải tỏa tâm trạng, giúp ích rất nhiều cho tình trạng cảm xúc của mỗi người.

6.     Du lịch

Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rặng đi du lịch nhiều sẽ giúp tăng khả năng ổn định cảm xúc. Hãy bước ra khỏi vùng an toàn của mình và chịu khó suy nghĩ theo nhiều hương khác nhau.

Trên đây là 6 cách mà Justin Bariso gợi ý để giúp bạn nâng cao trí tuệ xúc cảm của mình. Sáu cách lạ mà quen bởi hằng ngày chúng ta đều trải qua, đều làm nhưng lại không hề biết đến tác dụng của nó đến trí tuệ xúc cảm. Hi vọng, các bạn sẽ áp dụng những cách thức này có hiệu quả để nâng cao chỉ số EQ của chính mình.

Hãy bắt đầu bằng việc tập trung rèn luyện từng phương pháp một. Hãy sắp xếp thời gian để suy nghĩ và trả lời những câu hỏi. Tìm cơ hội để áp dụng chúng vào công việc hằng ngày của bạn. Sau đó, hãy luyện tập thường xuyên giống như vận động viên cho đến khi bạn nằm lòng những thói quen đó và xem chúng là bản năng thứ hai của mình.

Hãy tìm viên kim cương của bạn

Trong mỗi chúng ta, để tìm được một điều gì đó trong tận sâu con người của mình thì đều phải trải qua một quá trình tìm kiếm, tìm tòi. Và để tìm viên kim cương của chính bạn, viên kim cương sáng nhất trong con người bạn, bạn phải quan sát những khía cạnh khác nhau của mỗi ý kiến đóng góp để đúc kết được các giá trị đích thực.

Walt Disney từng chia sẻ rằng: “Bạn có thể không nhận thấy khi nào việc này xảy ra, nhưng bị ‘đối xử tệ bạc’ đôi khi là điều tuyệt vời nhất trên thế giới.” Do đó mong muốn được nhận xét là lý do người ta mời các nhà phê bình về các công ty hàng đầu thế giới. Và cũng là lý do để các vận động viên dù tài năng đến đâu, thiên tài đến mức nào đều có một huấn luyện viên.

Như vậy, ta có thể thấy khả năng tiếp nhận hiệu quả lời góp ý là rất quan trọng vì nó giúp bạn mở rộng tầm nhìn và học hỏi kinh nghiệm từ người khác. Vậy nên khi có ai sẵn sàng chia sẻ góp ý, bạn hãy trân trọng món quà này. Tiếp nhận, suy xét, chấp nhận và học hỏi. Dù là lời nhận xét tích cực hay tiêu cực cũng đừng để nó định hình nên con người bạn. Cứ đón nhận những điều mình có thể phát triển.

Những góp ý từ bên ngoài sẽ giúp bạn nhìn được bản thân qua các lăng kính khác nhau và phát hiện các “điểm mù”. Nó còn giúp bạn biết cách tối ưu hóa thế mạnh và giải quyết triệt để các nhược điểm của mình.

Đồng cảm đáng giá ngàn vàng

Sự đồng cảm là thành phần thiết yếu của Trí tuệ xúc cảm, giúp kết nối bạn và người khác. Để có sự đồng cảm bạn phải kết hợp các kỹ năng, bao gồn lắng nghe và sử dụng trí tưởng tượng hiệu quả.

“Quy tắc vàng” là quy tắc thể hiện cả ba yêu tố của sự đồng cảm: nhận thức, cảm xúc và thương cảm. Để áp dụng được, chúng ta không phải suy nghĩ và cảm nhận mà còn phải tích cực hành động. Tuy nhiên quy tắc vàng được các nhà phê bình cho là lỗi thời và để đạt cảnh giới của quy tắc vàng, nó đòi hỏi ta suy xét kỹ nhận thức, giá trị và quan điểm của mỗi cá nhân.

Thay vì điều đó thì bạn hãy cứ chia sẻ như bổn phận, giúp mọi người thoải mái nhờ nụ cười, nhờ trái tim ấm áp của mình thì khi đó bạn sẽ nhận được sự đồng cảm của mọi người.

Học cách áp dụng điều này không chỉ giúp bạn gắn kết mối quan hệ bền chặt hơn, mà còn nuôi dưỡng cuộc sống cá nhân bạn thêm phần tốt đẹp – bởi bạn đã học được cách trải nghiệm thế giới qua đôi mắt của người khác.

Thay lời kết

Như vậy chúng ta có thể thấy, xúc cảm của chúng ta rất quan trọng và nó ảnh hưởng đến mọi thứ trong cuộc sống của chúng ta. Nó khiến ta thích hay không thích một điều gì đó, tác động đến công việc, đến nơi ở, đến cả những quyết định quan trọng trong cuộc sống.Cảm xúc còn quyết định người hợp tác với mình, cách chúng ta chọn họ và ngược lại. Có thể nói, trí tuệ xúc cảm là vô giá. Những ai có trí tuệ xúc cảm sẽ là một món quà, một sự may mắn của tạo hóa ban cho các bạn. Còn nếu không thì các bạn cũng đừng lo, hãy trau dồi trí tuệ xúc cảm của mình, nâng cao nó qua những bài tập đơn giản hằng ngày mà Justin Bariso đã gợi ý các bạn trong cuốn sách này. Xúc cảm luôn đẹp tuyệt vời. Chúng khiến chúng ta trở thành con người. Hi vọng các bạn sẽ là những người có trí tuệ xúc cảm để nâng cao khả năng, vị thế của mình trong công việc và trong xã hội.

Hãy nhớ rằng Trí tuệ xúc cảm không phải là thấu hiểu mọi cảm xúc bạn có hay phân tích mọi tình huống xảy ra. Mà đó là khả năng tìm kiếm sự cảm nhận sâu sắc và tận hưởng mọi khoảnh khắc.[…] Tân hưởng. Yêu thương. Trân quý chúng. Nhưng cũng đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh và sự nguy hiểm tiềm ẩn của chúng. Hãy học cách dung hòa những sự tất yếu này – và nhất định bạn sẽ khiến cảm xúc trợ giúp thay vì chống lại mình.

 Review chi tiết bởi: Huy Dũng - Bookademy