[Bookademy] Tình Cảm Đặc Biệt Của Những Chú Chó Trong Văn Học Việt Reviews

Những ai yêu chó chắc hẳn sẽ thấy Con Chó Nhỏ Mang Giỏ Hoa Hồng là một câu chuyện vô cùng xúc động. Hình ảnh chú chó Êmê ngậm giỏ hoa hồng và chạy đến chân ba chị Ni giống như hành động tạ ơn của loài chó đối với con người. “Chó là loài duy nhất trên trái đất yêu bạn nhiều hơn bạn yêu chúng.” Dù năm chú chó vô cùng nghịch ngợm, đã gây ra vô số rắc rối cho gia đình chị Ni, họ vẫn yêu quý đàn chó của mình như yêu thương con người. Cảnh cả gia đình ngồi cạnh Pig khi nó trút hơi thở cuối cùng đã lấy đi nước mắt của không ít độc giả. “Tôi đã sống với chúng nhiều năm, gắn bó với chúng và từ lâu đã xem chúng là bạn nhưng tôi cũng biết chúng không thể ở với tôi mãi mãi…” Tình thân không chỉ được thể hiện dưới người với người hay người với chó. Chúng ta cảm nhận được, giữa năm chú chó luôn có một mối gắn bó khăng khít mà chỉ những lúc nguy nan mới được thể hiện ra. Chúng có thể đánh nhau suốt ngày để giành vị trí đầu đàn nhưng lúc cần thiết, chúng vẫn đoàn kết hợp lực lại để chống giặc “ngoại xâm”. Từ câu chuyện của những chú chó, tác giả gửi gắm đến người đọc những bài học hết sức con người. Góc nhìn của chú chó giúp chúng ta nhìn cuộc đời tích cực hơn. Nhân vật chính trong truyện là chú chó Batô. Không có điểm gì đặc biệt về tính cách, cũng chẳng đẹp mã hay tài năng như anh em cùng trang lứa, Batô chọn cách thu mình lại, ánh mắt trải rộng ra để thấy những điểm đáng yêu và biết ơn cuộc sống này.

I. Giới thiệu sách “Tôi là BêTô” Tôi Là Bêtô là tác phẩm mới nhất của nhà văn chuyên viết cho thanh thiếu niên của Nguyễn Nhật Ánh. Ông đã được đông đảo bạn đọc biết đến qua các tác phẩm quen thuộc như Thằng quỷ nhỏ, Trại hoa vàng, Bong bóng lên trời, Cô gái đến từ hôm qua… và hai bộ truyện nhiều tập Kính vạn hoa và Chuyện xứ Lang Biang. Với Tôi là Bêtô, đây là lần đầu tiên ông viết một tác phẩm qua lời kể của một chú cún. Trong thiên truyện này, thế giới được nhìn một cách trong trẻo nhưng lồng trong đó không thiếu những ý tứ thâm trầm, khiến người đọc phải ngẫm nghĩ. Đây chắc chắn là tác phẩm không chỉ dành cho trẻ em. Tôi là Bêtô – lời tự giới thiệu và cũng là lời tự khẳng định về mình của một chú cún, xuất hiện ở chương cuối truyện, nhưng lại có ý nghĩa dẫn dắt ngay từ đầu cho câu chuyện được kể. Đó là chuyện cún với các bạn bè của cún, như Binô, cả hai cùng sống với cô chủ Ni và ba mẹ của cô, cùng bà cố – ở một nơi khác, nơi cún có thêm một bạn mới là Laica. Nhìn, nghĩ và ứng xử theo cách của cún, ngoài hàng trăm “điều thú vị ở đời” ta còn nhận ra được sự phân biệt tốt – xấu trong thế giới người, một cảm nhận hồn nhiên trong tầm nhìn của Bêtô, rồi của cả cặp bạn Bêtô – Binô, được “nhân hóa” ở tuổi vừa là trẻ con, vừa đang chuẩn bị làm người lớn. Chọn nhân vật chính là một chú cún – động vật gần gũi, quen thuộc và thông minh nhất của con người, đương nhiên tác giả rất thuộc tính cách, sinh hoạt, và cả… ngôn ngữ của cún; đồng thời trong vai cún để nhìn đời, tác giả cũng rất thuộc tâm, sinh lý lứa tuổi mới lớn, qua đó cho thấy người lớn cần phải ứng xử như thế nào đối với trẻ, trong bước ngoặt từ bé con sang người lớn, cái bước ngoặt quan trọng, nếu không nói là quan trọng nhất, trong đường đời một con người. “Tôi xa quê từ rất sớm. Có lẽ vì vậy, đối với tôi tuổi thơ là một vùng trời luôn lung linh trong ký ức. Tôi vẫn còn nhớ rõ hình ảnh những trưa hè tuổi thơ, tôi ngồi trong vườn cây nhà dì chơi đùa ra sao với các anh chị con dì, nhớ những ngày trốn học đi tắm sông, mẹ tôi phải lặn lội đi tìm, nhớ những cánh diều trong sân trường tiểu học, nhớ cây trứng cá sai trái ở ngoài cửa sổ lớp tôi… Đến bây giờ, những lúc ngồi ôn lại những kỷ niệm ngày xưa còn bé, tôi luôn cảm thấy bồi hồi. Đó là tâm trạng nuối tiếc của kẻ đã rời xa sân ga tuổi nhỏ và biết mình vĩnh viễn không quay lại được. Có lẽ chính sự ám ảnh đó đã đi vào các trang sách của tôi và tự nhiên tôi trở thành nhà văn viết cho trẻ em. Mà thực ra cũng có một phần là viết cho chính mình, như một cách giải tỏa. Và đó chính là “thực tế” quan trọng nhất của tôi. Vì tôi nghĩ một nhà văn chỉ viết hay, viết xúc động nhất về những gì làm cho anh ta bức xúc, khao khát – những gì gần gũi, thân thuộc, máu thịt và giàu sức ám ảnh nhất.” II. Review “Tôi là BêTô“ Về những điều phi thường nhỏ bé Cái tài tình của Nguyễn Nhật Ánh trong cuốn sách này không chỉ dừng lại việc mang đến cho độc giả góc nhìn mới, lạ về cuộc sống của những chú chó mà nó còn thể hiện ở cách nhà văn mượn hình bóng, suy nghĩ của nhân vật Bêtô nói lên những triết lý sâu sắc ở đời: ” Một ngày nào đó bạn sẽ nhận ra ý nghĩa của ước mơ không phải ở chỗ nó có phù hợp với khả năng thực tế hay không. Điều quan trọng là nó cho phép bạn sống thêm một cuộc đời nữa với cảm xúc của riêng bạn, trong một thế giới mà bạn có thể hóa thân một cách hồn nhiên nhất vào đấng toàn năng. Như vậy ước mơ không chỉ là chiếc bàn là tinh thần giúp bạn ủi phẳng những nếp nhăn của số phận mà còn là cách để bạn bắt gặp hình ảnh của Thượng Đế trong bản thân mình.” Đôi lúc ánh sáng giấc mơ trong chúng ta lại trở nên mờ nhạt đi chỉ vì tự tạo cho mình niềm tin rằng đó là điều quá khó để thành hiện thực hay tin những lời nói dèm pha xung quanh về nó. Nhưng với mình, ước mơ không phải chỉ là một mục tiêu để mình hướng đến mà đầu tiên nó phải là điều thiêng liêng để mình nâng niu và luôn cảm thấy háo hức, hạnh phúc khi nghĩ đến như một ngọn mầm xanh chờ lớn. Và ánh sáng giấc mơ cũng sẽ chỉ thật sự tỏa sáng khi bạn dũng cảm dám mơ. Hay “Đôi khi bạn yêu mến một ai đó đơn giản chỉ vì người đó thật lòng yêu mến bạn. Tâm hồn chúng ta được sinh ra là để chờ đáp lại niềm yêu mến từ một tâm hồn khác. Nó giống như chiếc ống sáo, sẵn sàng reo lên khi ngọn gió mùa hè thổi qua.” Hoá ra con người chúng ta đều giống nhau, hay nói về những điều phù phiếm, xa xôi hay làm những điều phúc tạp, phi thường nhưng rồi lại mủi lòng trước thứ tình cảm gọi là chân thành. Một niềm tin rằng ta đã yêu và được yêu là quá đủ. Sự phá cách trong góc nhìn văn học “Tôi là Bê tô” là tác phẩm ra mắt vào năm 2007, theo lối viết bút ký dưới góc nhìn của nhân vật chính là một chú chó. Vào thời điểm ra mắt, “Tôi là Bê tô” đã tạo nên một cơn sốt đối với các độc giả Việt Nam nói chung và bạn đọc thanh không đủ niên nói riêng. Bên cạnh đó, tác phẩm còn đem đến sự phá cách trong góc nhìn văn học khi toàn bộ câu chuyện được kể dưới góc nhìn và suy nghĩ của một chú chó tuy nhiên truyền tải được rất nhiều ý nghĩa sâu sắc. Khi bắt đầu cầm trên tay cuốn sách này, tôi chỉ đinh ninh một suy quan niệm rằng sách của Nguyễn Nhật Ánh thì có lẽ sẽ hợp lý cho lứa tuổi thiếu nhi hơn là một đứa “lố tuổi” như tôi. Thế nhưng sẽ tuyệt biết bao nếu thử lắng nghe một câu chuyện dưới lăng kính của một chú cún, không quá phức tạp như thế giới người trưởng thành. Chỉ là đôi lúc để lòng mình được nhẹ nhàng, ngây ngô như một đứa trẻ, bạn sẽ nhận ra hàng loạt điều tưởng như là dễ dàng, nhưng kỳ thực lại chất chứa biết bao nhiêu là ý nghĩa mà mãi đến khi đọc những trang cuối, bạn mới thốt lên “Thì ra là vậy”.

Đến với “Tôi là Bê tô”, bạn sẽ được trở về thế giới tuổi thơ tràn đầy ngây thơ, trong sáng, với những suy nghĩ giản đơn của con trẻ, đồng thời rút ra những chiêm nghiệm quý giá về cuộc sống. Qua lời kể của nhân vật chính là chú chó Bê tô, bạn sẽ cảm thấy cuộc đời này thật tươi đẹp biết bao, và có đến 325 điều thú vị trong cuộc sống mà bạn sẽ chẳng bao giờ nhận ra nếu không có lời “nhắc nhở” của chú chó Binô. Mặc dù là cuốn sách được viết cho con trẻ, nhưng bạn vẫn sẽ rút ra được hàng tá những bài học về thiện ác, về tình bạn, tình yêu, tình thân,... Với giọng văn nhẹ nhàng, Nguyễn Nhật Ánh đã dẫn dắt người đọc đến thế giới tuổi thơ, nơi có những kỷ niệm đẹp đẽ không thể phai mờ. Tác giả Nguyễn Nhật Ánh Nếu là một người mê sách, chắc hẳn bạn cũng không còn xa lạ gì với cái tên Nguyễn Nhật Ánh, một nhà văn viết văn cho trẻ em. Ông chia sẻ “Tôi xa quê từ rất sớm. Có lẽ vì vậy, đối với tôi tuổi thơ là một vùng trời luôn lung linh trong ký ức. Tôi vẫn còn nhớ rõ hình ảnh những trưa hè tuổi thơ, tôi ngồi trong vườn cây nhà dì chơi đùa ra sao với các anh chị con dì, nhớ những ngày trốn học đi tắm sông, mẹ tôi phải lặn lội đi tìm, nhớ những cánh diều trong sân trường tiểu học, nhớ cây trứng cá sai trái ở ngoài cửa sổ lớp tôi…” Bạn cũng sẽ nhìn thấy nỗi nhớ này trong tác phẩm “Tôi là Bê tô”, qua những dòng thơ, và qua lời chia sẻ của Bê tô. Giữ mùa, cất tháng, giấu chiêm bao Đôi mắt tôi cay hạt bụi nào Khóc trong trí nhớ bờ tre nhỏ Chuồn chuồn còn tắm ở cầu ao? Xe đò chỉ chạy một ngày thôi Bảy nhánh sông thêm bốn ngọn đồi Nằm nghe chìa khoá xoay trong ổ Mới biết thời gian đóng cửa rồi Lại một năm xa chắc chẳng về Tháng mười lũ quét trắng cơn mê Ở đây áo ấm, trời lên Tết Con dế giang hồ đang nhớ quê… Thế giới hồn nhiên của Bê tô Bê tô là một chú cún bình thường như bao chú cún khác, sống với gia đình chị Ni từ năm 1994. Chú sống rất vui vẻ bên cạnh những người chủ thân yêu của mình, mặc dù sở thích của chú là gặm giày. “Bạn thử gặm một chiếc giày đi, vừa nhá vừa nhay nhay, vừa lắc mạnh đầu cho nó nảy qua nảy lại.” Sau những lời trách mắng, than phiền của mọi người, bà cố chị Ni vẫn bênh vực: “Một con cún không nghịch ngợm là một con cún bỏ đi.” Tôi rất ấn tượng với câu nói này của bà cố. Thử nghĩ xem trong xã hội hiện đại ngày nay, khi con trẻ được tiếp xúc với công nghệ hiện đại, chúng không còn có nhiều cơ hội được bay nhảy ngoài thiên nhiên, chúng phải tham gia những lớp học thêm sau giờ học. Trẻ em ngày nay biết nghe lời nhiều lắm, nhưng chúng cũng đang đánh mất cái vẻ ngây thơ, vô tư nghịch ngợm. Liệu chúng có đang đánh mất tuổi thơ của mình? Một chú cún cũng có những đánh giá về thiện ác của riêng mình. Trong con mắt của lũ cún, cái ác cho dù được ngụy trang nhưng cũng không thể che đậy được mùi xú uế phát ra từ sâu trong tâm hồn. Và chúng phải tự tìm ra cách riêng của mình để tránh xa cái ác, một cách riêng hoàn toàn khác với cách của con người. Và bạn biết không, đôi khi những thứ đơn giản lại khiến cho cuộc đời trở nên tốt đẹp và đáng sống hơn… Nếu giỏi ngụy trang, kẻ ác có thể nở nụ cười từ bi và thốt lên những lời ngon ngọt như vớt ra từ một hũ đường. Nhưng hắn ta vẫn không che giấu được cái mùi ác. Đó là một thứ mùi rất khó diễn tả. Nó chua chua, lờm lợm và dĩ nhiên phát ra từ một tâm hồn xú uế. Mãi về sau này tôi mới biết bọn cún chúng tôi chỉ được coi là thực sự trưởng thành khi đã học được cách nhìn đời bằng... mũi. Đó là khác biệt quan trọng nhất giữa chúng tôi và loài người. Và điều đó cắt nghĩa tại sao trong thế giới chúng tôi có thể có đớn đau, có bất hạnh, cả chết chóc, nhưng hầu như không có cái gọi là bi kịch. Nhờ cái mũi thông tuệ đó, lịch sử của chúng tôi chưa bao giờ nhầm lẫn, nên chưa bao giờ phải bôi xóa hoặc viết lại. Cũng với lý do đó, chúng tôi chưa hề sản sinh ra gã cún nào có tên là Shakespeare. Bởi điều đó thực sự là không cần thiết. Kể về Bê tô, không thể không nhắc đến tình bạn đẹp đẽ giữa chú và chú cún Binô, được chị Ni nhận nuôi không lâu sau đó - người bạn tri kỉ cùng nhau đi qua biết bao những vui buồn trong cuộc sống. Bạn sẽ cảm thấy cực kỳ bất ngờ trước những điều mới mẻ mà “nhà hiền triết” Binô mang lại. Đến Bê tô còn phải há hốc mõm khi nghe danh sách 325 điều thú vị (và còn tăng nữa trong tương lai) mà Binô phải mất cả ngày để liệt kê ra hết, sau đó là gật gù đồng ý. Nhưng ngay cả nhà hiền triết cũng sẽ có những nỗi sợ hãi riêng. Binô thích leo cầu thang, nhưng lại sợ xuống cầu thang. Cũng giống như chị Ni, sợ ma nhưng lại thích xem phim ma. Con người ta đôi khi thật kỳ lạ phải không nào. Chiêm nghiệm nỗi sợ hãi sẽ khiến người ta mạnh mẽ hơn, nhưng chỉ khi nào người ta cố gắng tìm ra cách giải quyết vấn đề thôi, Bê tô đã dạy tôi như thế. Mười bậc thang giữa căn gác và sàn nhà không phải là khoảng cách không thể chinh phục được. Nhưng khi bạn không thắng được nỗi sợ hãi trong lòng thì bạn sẽ không chinh phục được bất cứ điều gì trong cuộc sống. Trong thế giới của Bê tô, một người bạn xấu bao giờ cũng là người bạn quyến rũ nhất. “Thật không có gì đáng chán hơn một người bạn lúc nào cũng rủ rê học bài hay làm bài. Một đứa bạn hấp dẫn là một đưa bạn lúc nào cũng xúi ta làm những điều không nên làm và không làm những điều lẽ ra đáng phải làm.” Lũ cún (hay lũ trẻ con), chúng hùa nhau nghịch ngợm, phá phách, đùa vui. Ôi những hồi ức tuổi thơ! Nhưng sau tất cả, tình bạn của lũ cún đơn giản lắm, ngay cả khi hình ảnh của người bạn đó tan vỡ, thì chúng cũng không tìm thấy lý do gì để không yêu những mảnh vỡ đó. Tình bạn là một điều gì đó thật kỳ diệu, ta trân quý nó, một cách vô điều kiện. Màu yêu thích nhất? - Màu trắng. - Vì nó sạch sẽ? - Không. Vì đó là màu lông của người bạn tốt nhất của tao. Tôi thấy cặp mắt Binô đưa qua đưa lại, long lanh như hai giọt nước. Binô hiểu tôi muốn nói gì. Nó hiểu rằng khi ta yêu ai bao giờ cũng yêu tất cả những gì thuộc về người đó, cả điều hay lẫn điều dở. Cả những điều không hay không dở. Bên cạnh những ký ức vui vẻ đó, đôi lúc tìm sự bình yên êm đềm trong một khoảnh khắc nào đó cũng thật đáng giá biết bao. “Một lúc nào đó, tâm trí bất chợt lãng đi những bon chen thường nhật để ngẩn ngơ trước tiếng chim hót đầu ngày hay xúc động trước một bông hồng nở muộn bên bậu cửa sổ, bạn sẽ thấy hạnh phúc đôi khi đơn sơ, giản dị biết chừng nào.” Bạn có thể tìm thấy khoảnh khắc đó bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào trong ngày. Như một buổi chiều đi trên con đường ngược nắng chẳng hạn. Khung cảnh xung quanh sẽ trở nên sáng rỡ hơn, những đám mây sẽ dịu dàng hơn, hàng cây bên đường sẽ xanh hơn, và tâm hồn bạn cũng trở nên thiện lương và hiền lành hơn. Một chú chó cũng có ước mơ, và ước mơ của Bê tô là trở thành một chú chó kéo xe. Khi Binô nói rằng ước mơ của Bê tô không thể trở thành hiện thực, Bê tô quả quyết rằng: Bắc Cực dù ở tận đâu đâu Đi hết ngày dài tới đêm thâu Đi hoài như thế không ngừng nghỉ Cũng có ngày tới được chứ sao! Đúng rồi, chỉ cần kiên trì và có đủ niềm đam mê thì ước mơ là gì cũng đâu là vấn đề. Điều quan trọng là bạn đã sống với nó, sống được là chính mình. “Gặp một chú lùn ước mơ lớn lên sẽ chơi bóng rổ hay một chú bé bị dị tật ở chân nuôi mộng sau này trở thành ngôi sao bóng đá thì đó không phải là điều mà bạn nên chế nhạo.” Con người có cách thể hiện tình cảm của mình, loài chó cũng thế. Khi phải rời xa người chủ thân yêu của mình, những chú chó chắc chắn là một trong những người buồn nhất. Bạn sẽ chẳng thể tìm được ai trung thành và yêu bạn hơn chú cún cưng của mình đâu! Tôi đã học được điều này từ Laica, chú chó của bà cố. Chú đã rất buồn rầu khi bà cố mất, tưởng chừng như thời khắc chia tay Laica đã không còn xa nữa. Nhưng một người vẫn luôn sống trong ký ức của ai đó, thì người đó sẽ không bao giờ chết. Đúng như nhà hiền triết Binô nói, một người này có thể sống trong ký ức của một người kia, không chỉ hình ảnh mà cả tiếng nói lẫn thái độ. Bạn đã bao giờ bắt gặp những cuộc trò chuyện trong tâm tưởng chưa? Trong nhiều trường hợp, những cuộc trò chuyện như vậy lại sống động hơn và chân thật hơn khi đối mặt ngoài đời. Có thể bạn không tin những gì tôi nói nhưng nếu bạn biết rằng trong vương quốc của tâm tưởng, nơi con người ta không cần phải vót nhọn thái độ theo hoàn cảnh, không cần phải thu xếp lời ăn tiếng nói để sự thẳng thắn khỏi bị đánh lưới thì bờ cõi của sự chân thật được mở rộng đến vô biên và mỗi ý kiến cá nhân đều có một ngai vàng tráng lệ của riêng mình. Những bài học quý giá từ “Tôi là Bê tô” Có đến hàng chục, thậm chí hàng trăm những điều mà bạn có thể cảm nhận qua lời kể của Bê tô. Mỗi một trong số chúng đều khiến chúng ta như khám phá ra một chân lý sống mới. Sau đây sẽ là một số bài học mà Bê tô đã “vô tình” kể cho người đọc: Có vô vàn những điều thú vị trong cuộc sống được giấu kín ở một ngóc ngách nào đó mà người ta phải tìm tòi, lục lọi và chiêm nghiệm. Khi bạn không được sống là chính bản thân mình, sống đúng với nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, thì bạn không có tự do. Vẻ ngoài đẹp đẽ sẽ chẳng thể nào che giấu được tâm hồn hôi hám bốc mùi. “Con người ta có thể sống bằng nhiều cách. Và cũng có thể chết bằng nhiều cách. Có những người chết ngay lúc còn đang sống.” Tình bạn thuần khiết là điều thật đáng trân quý, không mưu toan, vụ lợi, chỉ có yêu thương vô điều kiện. Tình yêu quê hương luôn thường trực trong mỗi con người chúng ta, dù là cách xa 200m hay nửa vòng trái đất, chúng ta sẽ luôn có suy nghĩ hướng về “nhà”. “Ước mơ không chỉ là chiếc bàn là tinh thần giúp bạn ủi thẳng những nếp nhăn của số phận mà còn là cách để bạn bắt gặp hình ảnh của Thượng đế trong bản thân mình.” “Nếu chúng ta vẫn luôn sống trong ký ức của một ai đó, chúng ta sẽ không bao giờ chết.” “Tôi là Bê tô”. Bạn hãy thử gọi tên mình xem, bạn sẽ cảm thấy lòng mình đang nảy mầm mọt thứ cảm xúc tên là niềm hân hoan, vui sướng và kiêu hãnh. Lời kết Qua lời văn nhẹ nhàng, hồn nhiên, trong trẻo của Nguyễn Nhật Ánh, thế giới của một chú cún con đã được khắc họa thật sinh động và phong phú. Tác giả kể về những câu chuyện hàng ngày mà Bê tô trải qua, từ việc tranh nhau chiếc xương gà đến việc bàn kế hoạch với Binô để được ba chị Ni cho đồ ăn. Mọi chi tiết đều hết sức tự nhiên, hài hước, dí dỏm, và tác giả cũng không quên rút ra những bài học sau từng sự việc. Độc giả như bị cuốn theo từng suy nghĩ của Bê tô, trở lại những năm tháng tuổi thơ đẹp đẽ. “Tôi là Bê tô” thực sự là một cuốn sách đáng đọc nếu bạn tạm thời muốn gác lại những lo nghĩ của người lớn để được thanh lọc, tẩy rửa tâm hồn, như nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên đã nhận xét: “Nhẹ nhàng và thâm thúy, cuốn hút từ đầu đến cuối, cuốn truyện làm bật cười con trẻ và làm trầm tư người lớn.”

Lão Hạc được đánh giá là một trong những truyện ngắn khá tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám. Lão Hạc là một truyện ngắn của nhà văn Nam Cao được viết năm 1943. Tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn khá tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám. Lão Hạc, một người nông dân chất phác, hiền lành. Lão góa vợ và có một người con trai nhưng vì quá nghèo nên không thể lấy vợ cho người con trai của mình. Người con trai lão vì thế đã rời bỏ quê hương để đến đồn điền cao su làm ăn kiếm tiền. Lão luôn trăn trở, suy nghĩ về tương lai của đứa con. Lão sống bằng nghề làm vườn, mảnh vườn mà vợ lão đã mất bao công sức để mua về và để lại cho con trai lão. So với những người khác lúc đó, gia cảnh của lão khá đầy đủ, tuy nhiên do ốm yếu hơn hai tháng và cũng vì trận bão mà lão không có việc gì để làm . Lão có một con chó tên là Vàng – con chó do con trai lão trước khi đi đồn điền cao su đã để lại. Lão vừa coi như con vừa coi như một người thân trong gia đình. Tuy nhiên, vì gia cảnh nghèo khó không nuôi nổi nó nên ông lão đành cắn răng bán con chó đi. Lão đã rất dằn vặt bản thân mình khi mang một “tội lỗi” là đã nỡ tâm “lừa một con chó”. Lão đã khóc rất nhiều với ông giáo (người hàng xóm thân thiết của lão). Nhưng cũng kể từ đó, lão sống khép kín, lủi thủi một mình. Rồi một hôm, lão quyết định tìm đến cái chết để được giải thoát sau bao tháng ngày cùng cực, đau khổ. Và sau khi trao gửi hết tài sản cũng như nhờ vả chuyện ma chay sau này cho ông giáo, Lão Hạc đã kết thúc cuộc đời bằng một liều bả chó do xin từ Binh Tư. Cái chết của lão đau đớn và dữ dội, gây cho người đọc nhiều sự xúc động, xót xa. Lão chết để bảo toàn lòng tự trọng của mình, không để cho cái đói, cái nghèo dồn vào con đường tha hóa như Binh Tư.

Truyện đưa ta đến một cái nhìn rất khác biệt về hình ảnh người nông dân – Lão Hạc. Truyện khiến ta cảm thấy xót xa trước cái chết vật vả của lão Hạc. Truyện lại đặt cho chính chúng ta một câu hỏi: Liệu giá trị vật chất thật sự khiến ta cảm thấy hạnh phúc hay chính giá trị tinh thần khiến tâm hồn thoải mái bình yên mới là niềm hạnh phúc thật sự của ta? Đọc truyện Lão Hạc của Nam Cao bạn sẽ có cái nhìn chính xác và có thể trả lời câu hỏi trên. Có lẽ nhắc đến Nam Cao thì các bạn sẽ nghĩ ngay đến tác phẩm Chí Phèo mà bạn cũng nên nhớ tới tác phẩm Lão Hạc , một tác phẩm đã được đưa vào sách giáo khoa. Đằng sau cái chết của kẻ bán chó là cả một câu chuyện buồn. Nội dung ” Lão Hạc “ Lão hạc là một truyện ngắn của nhà văn Nam Cao được viết năm 1943. Tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn khá tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám. Lão Hạc, một người nông dân chất phác, hiền lành. Lão góa vợ và có một người con trai nhưng vì quá nghèo nên không thể lấy vợ cho người con trai của mình. Người con trai lão vì thế đã rời bỏ quê hương để đến đồn điền cao su làm ăn kiếm tiền. Lão luôn trăn trở, suy nghĩ về tương lai của đứa con. Lão sống bằng nghề làm vườn, mảnh vườn mà vợ lão đã mất bao công sức để mua về và để lại cho con trai lão. So với những người khác lúc đó, gia cảnh của lão khá đầy đủ, tuy nhiên do ốm yếu hơn hai tháng và cũng vì trận bão mà lão không có việc gì để làm . Lão có một con chó tên là Vàng – con chó do con trai lão trước khi đi đồn điền cao su đã để lại. Lão vừa coi như con vừa coi như một người thân trong gia đình. Tuy nhiên, vì gia cảnh nghèo khó không nuôi nổi nó nên ông lão đành cắn răng bán con chó đi. Lão đã rất dằn vặt bản thân mình khi mang một “tội lỗi” là đã nỡ tâm “lừa một con chó”. Lão đã khóc rất nhiều với ông giáo (người hàng xóm thân thiết của lão). Nhưng cũng kể từ đó, lão sống khép kín, lủi thủi một mình. Rồi một hôm, lão quyết định tìm đến cái chết để được giải thoát sau bao tháng ngày cùng cực, đau khổ. Và sau khi trao gửi hết tài sản cũng như nhờ vả chuyện ma chay sau này cho ông giáo, Lão Hạc đã kết thúc cuộc đời bằng một liều bả chó do xin từ Binh Tư. Cái chết của lão đau đớn và dữ dội, gây cho người đọc nhiều sự xúc động, xót xa. Lão chết để bảo toàn lòng tự trọng của mình, không để cho cái đói, cái nghèo dồn vào con đường tha hóa như Binh Tư. Truyện được thể hiện qua lời kể của nhân vật tôi – ông giáo, và dường như đâu đó trong nhân vật này ta thấy hiện giọng kể của Nam Cao. Truyện đưa ta đến một cái nhìn rất khác biệt về hình ảnh người nông dân – Lão Hạc. Truyện khiến ta cảm thấy xót xa trước cái chết vật vả của lão Hạc. Truyện lại đặt cho chính chúng ta một câu hỏi: Liệu giá trị vật chất thật sự khiến ta cảm thấy hạnh phúc hay chính giá trị tinh thần là niềm hạnh phúc thật sự của ta? Tại sao Lão Hạc không dùng số tiền bán chó để sống qua ngày mà ông phải tìm đến bả chó tự tử. Phải chăng trong lòng ông cảm thấy có lỗi vì đã bán Cậu Vàng? Phải chăng ông muốn để lại cho con trai mình số tiền đó. Cũng vì tiền mà con trai ông mới đi đồn điền cao su, bỏ ông bơ vơ nơi quê nhà không ai chăm sóc. Có phải vật chất làm con người ta bỏ qua thứ gọi là tình cảm. Đó là một câu chuyện buồn cho xã hội của mọi thời đại. Giá trị vật chất luôn được xem trọng. Hiện thực rất phủ phàng. Mọi người ạ!? Đôi lời về tác phẩm của Nam Cao của người đọc Khanh Mai Sau khi đọc xong, tôi nhận ra, truyện ngắn nào của Nam Cao cũng thật sự hay, không từ ngữ nào có thể diễn tả nổi cảm xúc mỗi câu chuyện mang lại, vừa thương số phận con người, vừa giận xã hội đó đã chà đạp, đã tha hóa con người ta ra nông nỗi này. Tập truyện gồm 17 truyện tất cả. Mỗi câu chuyện đều xoay quanh người nông dân nghèo lúc đó. Từng nghe một câu nói của Nam Cao mà tôi nhớ mãi, nhớ như in vào sâu trí nhớ: “Chao ôi! Chao ôi! Nghệ thuật không cần là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thế chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than”. Quả đúng như vậy, câu nói ấy đã phản ánh tất cả nội dung mà Nam Cao đã miệt mài cầm bút viết ra. Nội dung những câu chuyện dù nhân vật có khác nhau thì đều đi đến một kết cục thê thảm: đó là tha hóa, là chết tàn chết tạ bởi cái nghèo, cái khổ và cái đói. Truyện Nam Cao hay là ở nội dung phản ánh không hề hoa mĩ, không phóng đại mà rất thực. Chính điều đó đã lay động tâm hồn người đọc. Và điều mà chúng ta cần phải ca ngợi nữa là cách dùng từ của ông. Nhiều câu văn ấn tượng đến nỗi tôi đã thuộc mà chẳng hề chủ đích làm vậy. Nó độc, lạ và xoáy sâu vào tâm hồn người đọc. Nhiều câu văn chua chát, cay đắng, nhiều câu lại mỉa mai, châm biếm. Tất cả đã tạo nên một phong cách rất riêng của Nam Cao. Tạm kết Lão Hạc được đánh giá là một trong những truyện ngắn khá tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám. Truyện đưa ta đến một cái nhìn rất khác biệt về hình ảnh người nông dân – Lão Hạc. Truyện khiến ta cảm thấy xót xa trước cái chết vật vả của lão Hạc. Truyện lại đặt cho chính chúng ta một câu hỏi: Liệu giá trị vật chất thật sự khiến ta cảm thấy hạnh phúc hay chính giá trị tinh thần khiến tâm hồn thoải mái bình yên mới là niềm hạnh phúc thật sự của ta? Đọc truyện Lão Hạc của Nam Cao bạn sẽ có cái nhìn chính xác và có thể trả lời câu hỏi trên.

Lão Hạc, có lẽ rất nhiều bạn đã đọc hoặc biết đến tác phẩm truyện ngắn này của Nam Cao rồi. Tôi cũng thế, nhưng khi thấy cuốn sách này được bày bán, tôi lại tò mò và mua nó. Đọc xong tôi mới ngỡ, thì ra cuốn truyện Lão Hạc này không phải chỉ có một phần Lão Hạc vì trong đó còn rất nhiều truyện ngắn của nhà văn Nam Cao, những truyện ngắn đó đều phản ánh đời sống, con người Việt Nam ta dưới thời Pháp thuộc, khốn khổ, đau buồn, hèn hạ và đáng thương. Nếu Lão Hạc là nói về những khó khăn, về mặt đau cực của ông lão Hạc, vì quá nghèo, nghèo nên con trai ông phẫn chí đi xa quyết làm có tiền mới dám trở về, lúc đó cũng chỉ còn ông ở nhà với con chó tên Vàng. Ông quý nó lắm, dù lúc đầu con ông nuôi để làm thịt nhưng ông không nỡ rồi. Cuối cùng, ông cũng vì con cả thôi, bán đi cậu Vàng, tôi cảm thấy ông đau đứt ruột hơn cả những gì người đọc thấy được đấy chứ, quá đau đớn, tất cả vì nghèo, vì cuộc sống khắc nghiệt kia đày đọa thân ông. Và ông vì chút tiền dành cho con nên không dám tiêu, xin một liều bả chó tự tử, kết thúc một cuộc đời tăm tối cơ cực. Nhưng không chỉ Lão Hạc, tôi còn rất ấn tướng với truyện Thằng Tư cách mõ, tôi nghĩ là thằng Tư đủ tư cách làm mõ. Nguyên nhân chuyện này tôi thấy là do lòng hâm mộ, đố kị của con người, vì không được như anh nên họ đâm ra nói xấu, dè bĩu anh khiến anh từ một anh cu Lộ hiền lành thành một thằng mỏ gian manh, đủ cả tư cách của một thằng mõ và hơn thế nữa. Ơi hỡi tiếng đời, sao nó nghiệt ngã thế, tất cả cũng chỉ tại miệng lưỡi con người mà, than gì nữa. Đấy chính là 2 mẫu truyện ngắn mà tôi thích nhất trong cuốn tập này đấy!

Từ câu chuyện của những chú chó, tác giả gửi gắm đến người đọc những bài học hết sức con người. Góc nhìn của chú chó giúp chúng ta nhìn cuộc đời tích cực hơn. Nhân vật chính trong truyện là chú chó Batô. Không có điểm gì đặc biệt về tính cách, cũng chẳng đẹp mã hay tài năng như anh em cùng trang lứa, Batô chọn cách thu mình lại, ánh mắt trải rộng ra để thấy những điểm đáng yêu và biết ơn cuộc sống này. Sách cũng giúp chúng ta trân trọng hơn những gì mình đang có. Đoạn văn cuối sách thực sự làm tôi xúc động vì những trải lòng của chú chó Batô: “Bạn đã bao giờ buồn chưa? Có phải trên đời có hàng trăm lý do dẫn dắt ta đến nỗi buồn? Có phải cuộc đời một con người cũng như một con chó có hàng trăm lần bị nỗi buồn ném đá? Nhưng không nỗi buồn nào có thể so sánh với nỗi buồn khi ta sắp mất đi một người thân. Đó là loại nỗi buồn không thể đem đóng gói rồi giấu vào một góc khuất nào đó trong vỏ não. Nó luôn tan chảy ra và len lỏi vào mọi khe hở trong tâm hồn bạn. Nó khiến bạn không làm gì vẫn thấy kiệt sức từng giờ từng phút từng giây.”

Một cách kề tự nhiên về những chuyện của đời thường không tẻ nhạt, có sức chứa những ý tưởng mới mẻ và những triết lý hồn nhiên, nhầm mở rộng sự sống của thế giới trẻ thơ, và gieo trồng những tình cảm đặc trưng cho bước chuyển từ trẻ con sang người lớn, từ gia đình ra xã hội - đó là cái hay, cái hấp dãn của Tôi là Bêtô. Đã lâu lắm, tôi mới lại được đọc một truyện thú như thế! Khi bắt đầu đọc cuốn sách này, dù không có sự phân biệt nào thì tôi vẫn có một cảm giác đây là những câu chuyện viết cho những đứa trẻ. Điều quan trọng lại bắt đầu từ chính ở đây. Cuốn sách đã lôi cuốn tôi bởi nó đã không đi đúng như những gì tôi dự báo. Một cuốn sách viết cho tất cả chúng ta: trẻ con và người lớn. Cuộc đời của con chó nhỏ Bêtô cũng chứa đựng tất cả hiện thực đời sống mà mỗi con người đều đi qua: niềm vui, sở thích, tình bạn, nỗi sợ hãi, lòng dũng cảm, ký ức, thiện ác, ước mơ... Thủ pháp nhân cách hóa một con vật không được nhà văn sử dụng mà ông chỉ kể về con vật đó bằng đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất với một thứ ngôn ngữ làm chúng ta tin rằng chúng ta đã đọc được ngôn ngữ của loài vật này.

Chó được đánh giá là một trong những người bạn tốt nhất của con người. Sự đáng yêu, thông minh và lòng trung thành của chúng đã khiến chúng nhận được sự yêu thương từ những người chủ, và trở thành người bạn đồng hành trong cuộc sống của họ. Đọc “Tôi là Bêtô” người đọc sẽ ngay lập tức yêu quý và có thiện cảm với nhân vật chính, bởi đó là một chú chó dễ thương và lanh lợi. Tác phẩm gồm những câu truyện ngắn về cuộc đời của chú cho Bêtô. Bêtô là cún cưng của chị Ni - được đặt theo tên một cầu thủ Brazil, đội bóng mà Ni yêu thích. Một chú cún có bộ lông đen tuyền sống cùng người bạn thân là nhà hiền triết Bi nô với bộ lông trắng như một cục bông. Nguyễn Nhật Ánh đã chứng minh khả năng sáng tạo không giới hạn của ông, khi ông để nhân vật dẫn truyện là một chú chó tự kể về cuộc đời của mình. Người đọc được chứng kiến những trải nghiệm trong cuộc sống hàng ngày qua lăng kính của một chú chó, với sự ngộ nghĩnh và đáng yêu. Không quá ồn ào, dồn dập, không có những tình tiết gay cấn, chỉ đơn giản là từng mẩu truyện nhỏ được kể bằng ngôn ngữ của loài vật mà cuốn hút từ đầu tới cuối. Cái tài của Nguyễn Nhật Anh là ông có thể kể những chuyện của đời thường không những không tẻ nhạt mà còn lồng trong đó những ý tưởng mới lạ và những thông điệp cao đẹp. Nếu không đọc tác phẩm này, ít ai có thể ngờ rằng cuộc sống thường nhật của những chú cún lại có vô vàn điều lý thú đến vậy. Từ việc cắn xé quần áo, tập leo cầu thang đến việc kết thân với nhau. Người đọc bất ngờ trước sự am hiểu một cách sâu sắc về động vật của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Là nhân vật chính đóng vai trò kể truyện như một con người, Bêtô vẫn có ngôn ngữ, hành động đúng với bản chất của mình. Thích cắn xé đồ đạc, thích chơi trò cắn đuôi, thích gặm xương,... Nhưng người đọc kinh ngạc hơn cả với những triết lý “rất người” và dường như dành cho con người của chú cún này.

Không có cậu vàng, có lẽ truyện "Lão Hạc" không thể nào sâu lắng và cảm động đến thế. Dùng con vật như một đối sánh để khắc hoạ chân dung con người không còn là một thủ pháp nghệ thuật xa lạ nữa. Trở đi trở lại trong nhiều tác phẩm của Nam Cao, con chó đã thực sự là một tình tiết nghệ thuật đắt giá. Vậy mà ám ảnh hơn cả vẫn là cậu Vàng của ông lão này thôi. Ở đây, con chó nào đâu chỉ sắm một vai truyện. Cậu Vàng còn như một phần của lão Hạc. Liệu có thể hình dung đầy đủ về lão Hạc, nếu thiếu đi con chó ấy? Rõ ràng, Nam Cao có dụng ý đối chiếu ý thức sở hữu của anh trí thức và người nông dân. Ông giáo vô cùng quý những cuốn sách của mình. Nhưng với ông giáo, sách chỉ là một kỉ vật về thời gian đầy mơ ước và cũng chỉ thế thôi! Con chó Vàng với lão Hạc thì biết bao ý nghĩa. Nó là một tài sản "Lão lẩm nhẩm quy ra tiền", một "vật nuôi định bụng lúc cưới thằng con sẽ thịt", nó còn là kỉ vật của đứa con trai, một mối dây liên lạc lạ lùng giữa lão và đứa con trai vắng mặt. Song, phát hiện sâu sắc đến kì lạ của ngòi bút Nam Cao ở đây, vẫn là tư cách thứ tư của nó: một thành viên trong gia đình lão Hạc. Có một đứa con độc nhất thì đã bỏ lão mà đi. Sống cô quạnh trong một tuổi già trống trơ, lạnh lẽo, lão có một nhu cầu rất tự nhiên: được làm cha, làm ông nội. Có bao nhiêu tình cảm chất chứa trong lòng, lão dồn hết vào con chó. Lão coi nó như một đứa con, rồi chăm chút cưu mang như một đứa cháu nội bé bỏng, côi cút: lão bắt rận, lão tắm, lão trò chuyện âu yếm. Lão gọi là "cậu Vàng" như một bà hiếm hoi gọi đứa con cầu tự. Lão mắng yêu, lão cưng nựng, dấu dí. Cứ thế, ranh giới, sự phân đẳng người - vật (chủ sở hữu và vật bị chiếm hữu) đã bị xóa nhòa từ bao giờ. Dường như vật nuôi đã được người hóa. Cũng vì thế mà khi cuộc sống tàn ác buộc lão phải chà đạp, phải thủ tiêu quan hệ tình cảm này, lão đã rơi vào bi kịch. Lúc đường cùng, buộc phải trả con chó về địa vị thông thường của một vật nuôi, một tài sản, nghĩa là xóa bỏ tư cách một kỉ vật, một thành viên, một người bạn tận tụy trung thành, đối với lão là một tội hình không thể tha thứ. Con chó không chỉ làm hiện lên nguyên vẹn tính người tự nhiên sâu thẳm trong lão Hạc. Đằng sau đó, Nam Cao còn kín đáo kí thác một triết lý đau buồn về thân phận trớ trêu của con người trên mặt đất này.