Hẳn không ít người biết về Elon Musk, người đàn ông công nghệ được chú ý nhất năm qua. Đa số những ngành, những khía cạnh mà bạn quan tâm đều có dấu chân của Musk đi tới và dấu tay của Musk chạm vào. Có thể nghĩ ngay đến ngành du hành Vũ trụ với công ty SpaceX, xe điện/pin điện/thiết bị lưu trữ năng lượng Tesla, trí tuệ nhân tạo OpenAI, kết nối não bộ con người với máy tính Neuralink, ...
Bất cứ nghiên cứu nào về Elon Musk đều bắt đầu nguồn từ trụ sở công ty chế tạo tên lửa Space X tại Hawthorne, California – vùng ngoại ô Los Angeles. Là nơi khách tham quan sẽ nhìn thấy hai tấm áp phích Sao Hỏa khổng lồ treo cạnh nhau trên bức tường gần văn phòng làm việc của Musk. Tấm bên trái mô tả Sao Hỏa hiện tại – một tinh cầu lạnh lẽo, đỏ rực, trống không. Còn bên phải ngược lại, hình ảnh tưởng tượng về Sao Hỏa – một lục địa xanh bao la được bao quanh bởi các đại dương. Hành tinh này đã được làm ấm và biến đổi phù hợp với sự sống của con người.
Đó là điều Musk muốn nó xảy ra. Anh muốn có một kế hoạch dự phòng cho nhân loại nếu có chuyện tồi tệ xảy đến với Trái Đất, chẳng hạn như một tiểu hành tinh đột ngột đâm sầm vào hay đại dịch khủng khiếp xóa sổ sự sống của con người hoặc vấn nạn do chính con người gây ra như hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Anh chia sẻ. “Nếu chúng ta có thể giải quyết vấn đề năng lượng bền vững và đạt được bước tiến vượt bậc trên con đường trở thành chủng loại đa tinh cầu với nền văn minh tự cường được xây dựng trên một hành tinh khác, để đương đầu với kịch bản tồi tệ nhất có thể xảy đến thì…”
Anh dừng lại một lát rồi nói tiếp. “Tôi nghĩ điều đó sẽ thực sự tuyệt vời”
Nghe chừng phi lý thì đó là bởi dường như ở mức độ nào đó chúng thật sự gần giống như vậy. Chính bản tính sẵn sàng giải quyết khó khăn không tưởng đã biến anh thành thần tượng của thung lũng Silicon, trung tâm tiến bộ hàng đầu nước Mỹ.
Song bên ngoài Thung lũng Silicon, mọi người thường nhìn Musk bằng con mắt ngờ vực. Họ nghĩ Musk chỉ là một tay giàu xổi nhờ những chiếc xe điện phù phiếm, năng lượng mặt trời và tên lửa.
Tuy nhiên, vào đầu năm 2012, ngay cả những kẻ hồ nghi cũng bắt đầu nhận thấy Musk đã đạt được những thành tựu thực sự. Công ty nào của anh cũng đạt được thành công chưa từng thấy. Space X phóng một đầu tên lửa tiếp tế lên Trạm Không gian Quốc tế ISS và đưa nó trở lại Trái Đất an toàn. Còn Tesla Motors cung cấp mẫu xe Model S, một chiếc sedan tuyệt đẹp chạy bằng điện khiến ngành công nghiệp xe hơi sửng sốt tột độ. Musk cũng là chủ tịch kiêm cổ đông lớn nhất của công ty năng lượng mặt trời. SolarCity đang ngày một phát triển. Chỉ trong vỏn vẹn vài thập kỷ, Musk đã đồng thời đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong cả ba lĩnh vực công nghiệp: hàng không vũ trụ, xe hơi và năng lượng.
Elon Reeve Musk
Lần đầu tiên công chúng biết tới Elon Reeve Musk vào năm 1984. Một tạp chí Nam Phi đã cho đăng mã nguồn trò chơi điện tử do cậu nhóc 12 tuổi Musk thiết kế. Trò chơi không gian Balastar lấy cảm hứng từ khoa học viễn tưởng, yêu cầu 167 dòng mã lệnh để chạy. Thời bấy giờ, những người sử dụng máy tính đầu tiên phải gõ lệnh để máy xử lý nhiều chương trình, Trong bối cảnh đó, trò chời của Musk không tỏa sáng lấp lánh như một sản phẩm diệu kỳ của khoa học máy tính nhưng lại vượt trội hơn hẳn so với những thứ mà hầu hết thanh thiên thời ấy có thể chế tạo.
Một cậu bé mơ mộng về không gian cũng như cuộc chiến giữa cái thiện và cái ác chẳng phải là điều mới mẻ. Nhưng một cậu bé suy nghĩ nghiêm túc về chuyện này lại là điều đáng chú ý như trường hợp của Elon Musk lúc nhỏ. Ngay từ thuở thiếu niên, Musk đã coi việc bảo vệ số phận nhân loại trong vũ trụ là bổn phận cá nhân. Nếu điều đó đồng nghĩa với việc phát triển công nghệ sạch giúp loài người tồn tại trên Trái Đất hay thiết kế vũ trụ để mở rộng phạm vi hoạt động của nhân loại thì anh thực sự đang thực thi nhiệm vụ. Musk tìm cách biến những chuyện này thành hiện thực.
Cũng bởi sinh ra vào năm 1971 và lớn lên tại Pretoria, một thành phố lớn của Nam Phi. Thời điểm mà chủ nghĩa Apartheid – chính sách phân biệt chủng tộc giữa người da trắng và da màu được chính phủ hậu thuẫn – như bóng ma lảng vảng khắp Nam Phi. Bản chất tàn bạo, bất công của nó khiến quốc gia này lâm vào tình trạng căng thẳng rồi sôi sục thành những cuộc biểu tình và xung đột vũ trang.
Dù gia đình thuộc vào hàng khá giả và Musk chẳng thiếu thốn bất cứ thứ gì, anh vẫn không thể hòa hợp với thế giới này. Anh không chơi thể thao hay tìm kiếm sựu chú ý từ đám bạn cùng trang lứa như thanh thiếu niên thời bấy giờ (thanh thiếu niên trẻ dành phần lớn thời gian trên sân bóng bầu dục hay cricket). Anh ưa lẻn vào một góc nào đó ngồi đọc sách – thường là sách khoa học viễn tưởng. Bởi vậy mà bạn bè thường chế nhạo và xa lánh anh vì tính cách nhút nhát và sở thích lập dị, điều mà chẳng ai nghĩ nó sẽ xảy ra với một người đàn ông thành đạt và có phần đô con như Musk bây giờ (Musk cao 1,88m).
Khi đó, anh đã vạch kế hoạch trốn khỏi Nam Phi. Anh muốn đặt chân tới nơi mình có thể là chính mình và trở nên giàu có sau khi chế tạo ra sản phẩm tuyệt vời hay điều hành một công ty đầy tham vọng. Như những người khác anh nhận thấy nước Mỹ là mảnh đất ngập tràn cơ hội và là nơi thích hợp nhất để thực hiện hóa kế hoạch của mình. Cụ thể hơn, Musk đã nghe nói về Thung lũng Silicon – một địa điểm ở California, nơi mọi người tạo ra những điều tuyệt vời từ công nghệ. Anh quyết định một ngày kia sẽ gọi Thung lũng Silicon là nhà. Đó là cách mà cậu bé Nam Phi cô độc, rụt rè luôn luôn nói về sứ mệnh theo đuổi “sự khai sáng chung” đã trở thành nhà tư bản mạo hiểm nhất nước Mỹ.
Năm 14 tuổi, Musk chịu ảnh hưởng của các bài học khoa học viễn tưởng từ cuốn The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy (Bí kíp quá giang vào Ngân hà) do Douglas Adams chắp bút.
Musk chia sẻ “[Cuốn sách] chỉ ra rằng một trong những nhiệm vụ thực sự khó khăn là tìm ra câu hỏi cho bản thân. Một khi đã hoàn tất việc đó, câu trả lời sẽ tương đối dễ dàng. Tôi đã đi đến kết luận rằng chúng ta nên khao khát mở rộng năng lực và phạm vi hiểu biết của con người để hiểu rõ hơn những câu hỏi cần dặt ra.”
Chàng thiếu niên Musk sau ấy đã xác định rõ sứ mệnh đời mình. “Điều duy nhất có ý nghĩa là phấn đấu cho sự khai sáng chung lớn lao hơn.”
Nếu nói Musk có dòng máu phiêu lưu mạo hiểm dường như được lập trình sẵn trong gen được truyền từ ông ngoại anh, Joshua Haldeman thì ham đọc sách được di truyền từ người mẹ của mình, bà Maye. Elon bộc lộ rõ tố chất của một đứa trẻ tò mò, hiếu động. Anh học hỏi mọi thứ một cách dễ dàng. Dường như lúc naofanh cũng cầm cuốn sách trên tay. “Đọc sách mười giờ một ngày là một chuyện bình thường với anh ấy. Vào cuối tuần, anh có thể đọc hết hai cuốn sách trong một ngày” – Kimbal, em trai Musk chia sẻ.
“Hồi ấy, tôi đọc hết sạch sách ở thư viện trường cũng như khu vực lân cận. Năm lớp ba hay lớp bốn gì đó. Tôi có thuyết phục cô thủ thư mượn sách cho tôi. Vậy là tôi đọc Bách khoa toàn thư Britannia. Thật sự rất bổ ích. Bạn biết mọi thứ. Bạn nhận ra đó là tất cả những gì ngoài kia.” – Musk kể.
Thực tế, Elon đã ngấu nghiến hẳn hai bộ Bách khoa toàn thư – một thành tích ấn tượng giúp anh kết bạn dễ dàng hơn đôi chút. Trí nhớ hoàn hảo về hình ảnh và bách khoa toàn thư đã biến Elon thành một kho dữ liệu. Anh trở thành kẻ biết tuốt điển hình. Trong bữa ăn tối, khi cô em gái thắc mắc về khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trăng, Elon lập tức đưa ra con số chính xác.
“Nếu chúng tôi có thắc mắc, Tosca thường nói: ‘Hỏi thiên tài thôi!’” Bà Maye nhớ lại. “Chúng tôi có thể hỏi nó bất cứ điều gì. Thằng bé nhớ tất tần tật mọi thứ”.
Gần 10 tuổi, anh nhìn thấy máy tính lần đầu tiên và nhận ra lối thoát mới cho cuộc đời khi biết rằng máy tính có thể được lập trình để làm theo bất kỳ mệnh lệnh nào của con người. Và thế là, Musk đã đeo bám cha bằng mọi cách để được mua máy tính.
“Phải mất sáu tháng mới có thể học hết mọi thứ”. Elon nói. “Nhưng tôi mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) về nó và thức trắng ba đêm để làm hết mọi thứ. Có vẻ như đó là thứ hấp dẫn nhất trần đời.”
Cứ tưởng rằng chỉ biết có đọc sách, nhưng tuổi thơ của Musk không hề tẻ nhạt như chúng ta nghĩ. Musk cầm đầu hội Kimbal và các em họ là Russ, Lyndon, Peter Rive dành cả năm trời bán trứng Phục sinh trong khu phố, những quả trứng được trang trí không đẹp lắm nhưng họ vẫn thổi giá lên mấy trăm phần trăm để bán cho những người hàng xóm giàu có bằng cách đến gõ cửa chào mời từng nhà. Musk còn đầu têu chế tạo thuốc nổ và tên lửa tại nhà. Anh tự tay điều chế hóa chất và cho chúng vào các hộp kim loại. Anh sợ nhưng niềm vui đã lấn át nó.
Cựu nhân viên tại Space X có nói rằng: Làm cho Elon Musk mà 7 giờ tối đã về thì chẳng khác gì làm part-time
Để có được thành công như bây giờ, không chỉ thông minh là đủ mà còn cả chăm chỉ, cần cù, kiên nhẫn của Elon Musk và các nhân viên ở đây. Cựu nhân viên tại Space X có nói rằng: Làm cho Elon Musk mà 7 giờ tối đã về thì chẳng khác gì làm part-time.
Elon Musk nổi tiếng là người tham công tiếc việc, ông thậm chí còn ngủ tại sàn nhà máy để có thể làm việc hầu như cả ngày cả đêm. Chình vì thế, chẳng có gì ngạc nhiên khi nhân viên tại các công ty của Musk cũng thường xuyên làm thêm giờ.
"Tôi thường xuyên làm việc hơn 12 tiếng mỗi ngày và rất nhiều đêm ngủ luôn tại văn phòng. "Bạn là tên phu kéo xe của chính bạn" là cụm từ mà chúng tôi thường nói với nhau", Josh Boehm, cựu nhân viên của SpaceX chia sẻ trên Quora.
Văn hóa của SpaceX bao gồm cả việc làm thêm rất nhiều giờ mỗi tuần so với con số 40 giờ tiêu chuẩn.
"Đôi khi chúng tôi hay đùa với nhau và những người về "sớm" vào lúc 7 giờ tối hoặc chỉ làm được 50 tới 60 giờ mỗi tuần thường bị trêu là nhân viên làm bán thời gian", Boehm viết.
Bất chấp công việc nặng nhọc, Boehm chia sẻ rằng văn hóa làm việc cả ngày cả đêm được chính nhân viên tạo ra chứ không phải bị áp đặt bởi Elon Musk. Hơn nữa, Boehm cho rằng chính văn hóa này đã giúp anh có thành công hiện tại.
"Tại đây, tôi đã được giao rất nhiều trách nhiệm và tự do hơn ở bất kỳ công ty nào tôi từng làm và điều này đã trở thành kinh nghiệm vô giá cho tôi khi thành lập và điều hành startup Cyph của riêng mình", Boehm chia sẻ.
Bài học mà ai cũng có thể áp dụng từ lịch sinh hoạt “phi thường” của Elon Musk
Trong cuộc sống, đặc biệt với một người thành đạt như Elon Musk, có rất nhiều điều cần khuyến khích thực hiện thêm nhưng cũng có những điều cần tiết chế, giảm thiểu.
Cả thế giới mạng đã phải ngả mũ khi lịch sinh hoạt của Elon Musk được tiết lộ, trong đó nêu rõ vị CEO nổi tiếng này có những hoạt động gì trong một ngày bình thường. Và dưới đây là những gì Elon Musk làm trong một ngày hữu hạn 24 giờ, trong khi có biết bao việc phải làm. Các hoạt động được chia thành 2 nhóm để bạn có thể tham khảo, học hỏi và áp dụng cho riêng mình.
Những điều cần khuyến khích
Tắm – Nghiên cứu cho thấy Musk không nhất thiết phải làm việc này hàng ngày, nhưng tất nhiên chẳng ai thích cơ thể mình có mùi cả. Ngoài ra, phòng tắm có thể là một nơi tuyệt vời để tìm kiếm cảm hứng.
Đi lại – Về mặt tâm lý, việc này rất có lợi cho Musk vì ông được tiếp xúc với những môi trường mới, và việc này cần được thực hiện nhiều hơn.
Thời gian dành cho con cái - Các ngày thứ 7 là dành cho gia đình. Musk nói rằng ông có khả năng vừa chơi với con vừa trả lời email. Tuy nhiên sự tập trung chú ý cần được bảo toàn.
Từ chối hầu hết các cuộc gọi và sử dụng một địa chỉ email ít người biết đến – Kiểm soát được quá trình liên lạc có nghĩa là kiểm soát được sự phân tâm.
Tập thể dục – Musk nên tập thể dục nhiều hơn so với mức 1 hoặc 2 lần mỗi tuần hiện tại, tuy nhiên hình thức tập thể dục mà ông áp dụng cũng có rất nhiều lợi ích.
Đọc sách – Một hình thức giải trí hoàn hảo, vừa giúp bạn thư giãn lại vừa thu thập được thêm kiến thức.
Tiệc tùng – Thường thì đây là việc không nên, nhưng kể cả siêu nhân cũng cần phải “nghỉ ngơi” một chút.
Những điều cần xem xét và cân nhắc thay đổi
Thức dậy lúc 7 giờ sáng – Ít nhất Musk cũng thức dậy khi trời đã sáng, nhưng tổng thời gian ngủ (6 giờ) của ông đã nằm ở cuối giới hạn mà các bác sĩ khuyên ta về thời lượng giấc ngủ của một người trưởng thành.
Không ăn sáng, nhiều khi ăn trưa chỉ 5 phút và ăn nhiều vào các bữa muộn trong ngày – Musk rõ ràng không được nạp năng lượng đầy đủ khi bắt đầu một ngày, điều đó sẽ khiến ông gặp nhiều vấn đề. Bên cạnh đó, ăn nhiều trong các bữa muộn sẽ làm tăng tổng lượng calo nạp vào cơ thể. Thật khó có thể thấy thoải mái khi chỉ ăn trưa trong 5 phút, và ăn quá nhanh sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng ăn quá nhiều.
Làm việc 80 đến 100 giờ/tuần – Vậy Elon Musk ngoài công việc là người thế nào? Thật khó để trả lời, vì ông dành rất ít thời gian cho mình ngoài công việc. Ông cố gắng làm nhiều việc một lúc, và vì thế có thể khiến bộ não mệt mỏi hơn.
Rõ ràng khả năng theo kịp lịch sinh hoạt này của Elon Musk quả là đáng phục. Nhưng như mọi doanh nhân đều cảm thấy, ngọn nến nếu cháy ở cả 2 đầu sẽ chỉ tồn tại được trong thời gian ngắn. Ngoài ra cũng có một số khía cạnh đặc biệt trong lịch sinh hoạt của Musk mà một số người cảm thấy thú vị, trong đó có doanh nhân kiêm đạo diễn Steven Ilous. Ông nói “Trong một thế giới đầy rẫy những sự phân tâm, thì tạo ra được một khuôn khổ về lề lối sinh hoạt có khả năng kích thích “hệ tưởng thưởng” (reward system) trong não sẽ mang lại hiệu suất làm việc cực cao.”
Vì thế, điều cần rút ra từ lịch sinh hoạt của Elon Musk là gì? Bạn cần phải học cách thích nghi. Musk làm những việc cần thiết để hỗ trợ các sáng kiến tiên phong. Không phải mọi hoạt động trong lịch sinh hoạt của Musk đều được tạo ra một cách cân bằng, vì thế hãy điều chỉnh và thay đổi những gì cần thiết để tối ưu hóa cuộc sống của chính bạn.
Muốn thành công trong sự nghiệp và cuộc sống bạn phải biết yêu
Tưởng chừng Musk luôn tiếp xúc với con số thì khô khan nhưng không phải vậy.
Trong quá trình Tesla ra mắt dòng xe Model 3 vào tháng 7, CEO của công ty này đã tiết lộ rằng ông vừa trải qua một cuộc chia tay. Trong một bài phỏng vấn gần đây với phóng viên nhà báo đồng thời là tác giả bán chạy nhất Neil Strauss trên tờ Rolling Stone, Elon Musk đã thừa nhận rằng “Nếu tôi không yêu, không có một người bầu bạn lâu dài, thì tôi không thể nào vui vẻ, hạnh phúc được”.
Tính tới hiện tại, ông đã trải qua 3 lần kết hôn. Và khi được hỏi về người bạn đời tương lai của Musk. Ông nói: “Tôi đang tìm kiếm một mối quan hệ lâu dài, tôi không tìm kiếm một người bạn tình. Tôi tìm kiếm một người bạn đồng hành, người bạn đời nghiêm túc, đó là một điều tuyệt vời”.
Review chi tiết bởi Thu - Bookademy
------
Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: [email protected]
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn